Nguyên nhân và phương pháp điều trị buồng trứng đa nang

Một trong những bệnh lý phụ khoa hay gặp ở chị em phụ nữ đó là buồng trứng đa nang hay còn gọi là đa nang buồng trứng. Buồng trứng đa nang (PCOS) là một bệnh lý phụ khoa ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Vậy buồng trứng đa nang là bệnh gì? Hội chứng buồng trứng đa nang có chữa được không? Hãy cùng SanPhuKhoa.com tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

Buồng trứng đa nang là bệnh gì? Những dấu hiệu thường gặp của hội chứng buồng trứng đa nang

Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là môt bệnh phụ khoa thường gặp ở phụ nữ trong thời kỳ sinh sản. Hội chứng này để chỉ sự xuất hiện của nhiều nang noãn trong buồng trứng, mỗi nang có kích thước khoảng 10mm, có nhiều nang to hơn và chứa tế bào sẹo. Tại Mỹ, có khoảng 5 – 10 % phụ nữ trong độ tuổi sinh sản mắc hội chứng buồng trứng đa nang. Đây là một trong các nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh ở nữ giới Mỹ.

Buồng trứng đa nang điển hình có triêu chứng bắt đầu từ giai đoạn dậy thì và các triệu chứng này sẽ càng rõ ràng hơn, trầm trọng hơn theo thời gian. Một số triệu chứng điển hình dễ nhận biết là:

- Kinh nguyệt không đều hoặc thậm chí là vô kinh. Nguyên nhân của vấn đề này là do quá trình rụng trứng gặp trục trặc, trứng không rụng theo chu kỳ bình thường, làm cho niêm mạc tử cung không bong ra hàng tháng. Theo thời gian, niêm mạc tử cung trở nên dày hơn bình thường và dấn đến lượng máu ở các kỳ kinh kế tiếp sẽ nhiều hơn.

- Tăng cân nhẹ, đôi khi là khó kiểm soát. Hội chứng buồng trứng đa nang kích thích việc thu nạp chất béo, từ đó dễ khiến phụ nữ tăng cân. Tuy nhiên hiện nay cân nặng không còn là chỉ số đánh giá bệnh vì có tới gần 50% phụ nữ mắc buồng trứng đa nang có trọng lượng bình thường và thậm chí là còn thiếu cân.

- Lông và tóc mọc rậm bất thường: Buồng trứng đa nang làm tăng sản lượng nội tiết tố nam dẫn đến nhiều phụ nữ mắc bệnh có dấu hiệu nam hóa. Lông trên cơ thể phát triển theo kiểu hình nam giới, thường mọc ở môi trên, cằm, quanh núm vú, các ngón tay, ngón chân. Ở một số chị em còn xuất hiện mụn trứng cá và tóc mỏng dần tạm thời.

- Các vùng da như da nách, khuỷu tay, vùng da gáy của cổ bị sạm, trở nên dày và sần sùi (thường gọi là da gai đen).

- Thường thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng. Ngoài ra, chị em rất dễ bị mất ngủ hoặc nguy hiểm hơn là ngưng thở khi ngủ.

- Thay đổi về tâm trạng: hay lo lắng, bồn chồn, bất an không rõ nguyên nhân, Nhiều chị em còn có cảm giác bốc hỏa và hay cáu gắt.

Các triệu chứng của hội chứng buồng trứng đa nang rất khác nhau ở các phụ nữ, thậm chí có người còn không có triệu chứng. Chính vì thế để tránh phát hiện bệnh khi đã quá muộn cũng như bảo vệ sức khỏe bản thân, các bác sĩ SanPhuKhoa.com khuyên bạn nên thăm khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/ lần.

Nguyên nhân gây bệnh buồng trứng đa nang

Hiện nay chưa có một nghiên cứu y khoa nào khẳng định chắc chắn nguyên nhân gây bệnh buồng trứng đa nang là do đâu. Tuy nhiên, các nhà khoa học cũng đưa ra một vài yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh:

- Do di truyền. Nếu trong gia đình có mẹ hoặc chị em gái mắc hội chứng buồng trứng đa nang thì bạn cũng có nguy cơ mắc bệnh này.

- Kháng insulin. Có khoảng 70% phụ nữ bị buồng trứng đa nang có dấu hiệu kháng insulin. Điều này là nguyên nhân khiến các tế bào trong cơ thể không sử dụng insulin đúng cách, làm cho việc sản sinh insulin trong cơ thể tăng lên và dư thừa. Việc dư thừa insulin thừa sẽ kích hoạt buồng trứng sản xuất nhiều hormone nam giới hơn, dẫn đến mất cân bằng nội tiết.

- Môi trường và lối sống: môi trường ô nhiễm, nhiều hóa chất độc hại, thói quen sống không lành mạnh có thể làm rối loạn nội tiết tố từ đó tăng nguy cơ mắc bệnh.

- Chế độ ăn có quá nhiều đường và tinh bột, sử dụng thức ăn nhanh và nước uống có gan thường xuyên cũng làm gia tăng nguy cơ mắc buồng trứng đa nang. Nguyên nhân vì những thực phẩm kể trên sẽ dễ khiến cơ thể hấp thụ quá mức và bị béo phì.

Buồng trứng đa nang có thể gây biến chứng gì?

Giảm khả năng mang thai tự nhiên

Mỗi tháng ở người bình thường sẽ rụng ít nhất 1 quả trứng. Tuy nhiên, thời gian rụng trứng ở người mắc hội chứng buồng trứng đa nang thường rất khác. Nội tiết tố nam sinh ra trong buồng trứng quá nhiều làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của trứng, trứng có thể chậm phát dục hoặc thậm chí là dừng phát triển khi chưa chín. Điều này làm trứng không thể trưởng thành và không có hiện tượng rụng trứng.

Người mắc hội chứng buồng trứng đa nang có kinh nguyệt thưa, chu kỳ kinh thường chậm. Ở một số trường hợp mất kinh do không rụng trứng. Đây chính là nguyên nhân thường gặp gây vô sinh, hiếm muộn ở nữ giới.

Tăng nguy cơ mắc ung thư nội mạc tử cung

Những phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang có nguy cơ bị ung thư nội mạc tử cung cao gấp đôi người bình thường. Nguy cơ này còn cao hơn nữa ở những bệnh nhân bị thừa cân béo phì. Do ảnh hưởng của estrogen nên nội mạc tử cung dày lên để đón trứng và bong ra hàng tháng nếu trứng không được thụ tinh.

Tuy nhiên, ở những người bị đa nang buồng trứng thì lớp niêm mạc này này dày lên và thậm chí là không bong ra do rối loạn kinh nguyệt và mất kinh. Đây chính là nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc ung thư nội mạc tử cung.

Di truyền bệnh cho con

Như đã nói ở trên, một trong các nguyên nhân của bệnh buồng trứng đa nang là do di truyền. Chính vì thế, nếu bạn có mẹ hoặc chị gái mắc hội chứng này thì bạn cũng có nguy cơ cao bị bệnh.

Tăng nguy cơ mắc tim mạch và tiểu đường tuýp 2

Tình trạng kháng insulin ở phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang làm rối loạn chuyển hóa đường. Lượng đường glucose trong máu tăng cao rất dễ dẫn đến các bệnh tiền tiểu đường và tiểu đường tuýp 2. Rối loạn chuyển hóa insulin cũng là nguyên nhân gây ra ra các vấn đề liên quan đến tim mạch, huyết áp, dễ làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ. Nguy cơ này rất dễ xảy ra ở những bệnh nhân thừa cân, tuy nhiên cũng có thể gây bệnh ở bệnh nhân có trọng lượng bình thường hoặc thiếu cân.

Ngoài những biến chứng kể trên thì buồng trứng đa nang còn dễ dẫn đến các bệnh lý như: trầm cảm, lo âu, các vấn đề về giấc ngủ và thậm chí là tình trạng thiếu máu do chảy máu tử cung bất thường.

Buồng trứng đa nang có chữa được không?

Hiện nay, với sự phát triển của y học hiện đại và trình độ của máy móc trong điều trị y khoa đã đưa ra nhiều phương pháp hiệu quả để điều trị bệnh. Với trình độ bác sĩ chuyên môn cao và máy móc thiết bị hiện đại thì có thể giúp chị em tìm ra phương pháp điều trị phù hợp nhất.

Tùy theo mục đích điều trị của chị em mà các bác sĩ sẽ đưa ra lộ trình điều trị hiệu quả. Ví dụ nếu bạn muốn điều trị hội chứng buồng trứng đa nang để có thể mang thai thì hướng điều trị sẽ giúp bạn tăng khả năng thụ thai và tăng cường khả năng làm tổ của thai nhi trong tử cung. Còn nếu bạn muốn hạn chế sự phát triển của mụn trứng cá và lông cơ thể thì hướng điều trị sẽ liên quan đên nội tiết tố.

Tuy nhiên, nếu bệnh đã quá nặng và có nhiều biến chứng nguy hiểm thì việc điều trị là rất khó. Vì thế, nếu xuất hiện các triệu chứng bệnh thì bạn hãy nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị. Phát hiện bệnh càng sớm, điều trị bệnh càng sớm thì khả năng khỏi bệnh càng cao.

Các phương pháp điều trị hội chứng buồng trứng đa nang

Tạo thói quen sinh hoạt lành mạnh

Lối sống và thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh là một trong những yếu tố gây ra hội chứng buồng trứng đa nang. Chính vì thế, để phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh một cách tốt nhất thì người bệnh nên xây dựng cho mình một lối sống khoa học và thói quen sinh hoạt lành mạnh:

- Giảm cân với người đang bị thừa cân béo phì. Một nghiên cứu y khoa cho thấy việc giảm từ 5 – 10 % trọng lượn cơ thể ở người béo phì có thể làm giảm một số triệu chứng của hội chứng buồng trứng đa nang. Bên cạnh đó, việc giảm cân cũng giúp điều hòa kinh nguyệt, giúp kỳ kình bình thường trở lại. Tuy nhiên bạn cũng không nên giảm cân quá nhanh (trên 1,6kg/ tuần) vì có thể dẫn đến các tác hại nguy hiểm khác với sức khỏe.

- Hạn chế thực phẩm chứa tinh bột và đường để giảm nguy cơ tiểu đường. Thêm vào dó, bạn cũng nên sử dụng những thực phẩm có chứa nhiều chất xơ và sử dụng hoa quả giàu vitamin để tăng cường sức đề kháng.

- Tập thể dục thể thao mỗi ngày.

- Cố gắng ngủ đủ giấc, không thức quá khuya. Để cơ thể được nghỉ ngơi đúng cách, bạn hãy ngủ từ trước 11 giờ đêm và ngủ đủ 7 – 8 tiếng / ngày.

Dùng thuốc điều trị bệnh

Để điều trị các bất thường về kinh nguyệt (ví dụ: rong kinh, kinh không đều…) với những bệnh nhân không muốn mang thai thì biện pháp hàng đầu là sử dụng biện pháp tránh thai nội tiết. Thông thường các bác sĩ sẽ cho bệnh nhân sử dụng progestin không liên tục hoặc kết hợp sử dụng thuốc ngừa thai. Những phương pháp này giúp chu kỳ kinh đều hơn và giảm nguy cơ quá sản nội mạc tử cung. Với các bệnh nhân mắc hội chứng buồng trứng đa nang không thể dung nạp thuốc ngừa thai và việc thay đổi lối sống không đem đến tác dụng khả quan thì sẽ được chỉ định dùng thuốc tăng nhạy insulin. Một trong số đó thường là metformin 500 – 1000 mg (dùng ngày 2 lần).

Đối với những phụ nữ mong muốn mang thai sẽ được các bác sĩ hướng dẫn những phương pháp giúp kích thích rụng trứng và tạo điều kiện thuận lợi cho phôi thai làm tổ.

Phẫu thuật điều trị buồng trứng đa nang

Trong trường hợp bệnh nhân đã dùng thuốc nhưng số bệnh vẫn không thuyên giảm thì các bác sĩ sẽ đưa ra chỉ định phẫu thuật để cải thiện khả năng sinh sản cho chị em. Thông thường các bác sĩ sẽ sử dụng phương pháp phẫu thuật nội soi để điều trị bệnh.

Sau khi khám bệnh và làm các xét nghiệm cần thiết cho bệnh nhân, các bác sĩ sẽ tiến hành nội soi ổ bụng. Thường thì phẫu thuật nội soi điều trị hội chứng buồng trứng đa nang sẽ có 2 giải pháp tùy vào tình trạng bệnh của bệnh nhân đó là cắt góc buồng trứng để bề mặt buồng trứng mở ra thuận lợi cho rụng trứng hoặc tạo ra các lỗ nhỏ ở buồng trứng (phẫu thuật đốt điểm buồng trứng) nhằm làm giảm nồng độ hormone nam giới, kích thích sự rụng trứng. Cả hai biện pháp này đều có chức năng thúc đẩy trứng rụng và giúp quá trình làm tổ của thai nhi được thuận lợi hơn.

Nguồn: SanPhuKhoa.com